Đà Nẵng: lần thứ 6 khẳng định vị thế đô thị thông minh

Một trong những điểm nhấn quan trọng và mang tính chiến lược của Đà Nẵng trong những năm gần đây chính là việc hình thành và phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp gắn liền với đổi mới sáng tạo. Thành phố đã xác định rõ khởi nghiệp sáng tạo không chỉ là động lực tăng trưởng kinh tế mới, mà còn là nền tảng để nâng cao năng lực cạnh tranh, thu hút nhân lực chất lượng cao và thúc đẩy quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế số.

Để hiện thực hóa mục tiêu này, Đà Nẵng đã đầu tư mạnh mẽ và đồng bộ vào việc xây dựng môi trường thuận lợi cho các doanh nghiệp công nghệ phát triển. Hệ thống các trung tâm hỗ trợ khởi nghiệp, không gian làm việc chung (co-working space), vườn ươm doanh nghiệp, trung tâm nghiên cứu và phát triển (R&D) được hình thành và mở rộng, đóng vai trò là “bệ phóng” cho các ý tưởng sáng tạo. Bên cạnh đó, thành phố cũng triển khai nhiều chương trình kết nối doanh nghiệp – viện nghiên cứu – trường đại học – nhà đầu tư, góp phần thúc đẩy quá trình thương mại hóa các sản phẩm khoa học và công nghệ.

Trong giai đoạn 2020–2025, hơn 3.000 doanh nghiệp trên địa bàn đã được hỗ trợ chuyển đổi số, từ việc ứng dụng phần mềm quản trị, thương mại điện tử đến các giải pháp dữ liệu lớn và trí tuệ nhân tạo. Đồng thời, Khu Công nghệ cao Đà Nẵng đã thu hút 52 dự án công nghệ cao, tạo ra chuỗi giá trị sản xuất – nghiên cứu – đổi mới sáng tạo có tính lan tỏa mạnh mẽ cho toàn vùng.

Hiện nay, hệ sinh thái khởi nghiệp của Đà Nẵng ngày càng hoàn thiện cả về quy mô lẫn chất lượng. Thành phố có 34 doanh nghiệp và tổ chức hoạt động trong lĩnh vực khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, cùng với 11 doanh nghiệp thuộc lĩnh vực vi mạch bán dẫn và trí tuệ nhân tạo được hưởng các chính sách ưu đãi về thuế và hạ tầng. Ngoài ra, Đà Nẵng đã thành lập 25 doanh nghiệp khoa học và công nghệ, duy trì hoạt động ổn định của khoảng 150 doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, đồng thời thu hút hơn 70 doanh nghiệp trong các lĩnh vực mũi nhọn như AI, vi mạch bán dẫn và công nghệ số.

Những nỗ lực bền bỉ và có chiều sâu này đã mang lại kết quả rõ nét trên bản đồ khởi nghiệp toàn cầu. Đà Nẵng đã tăng 130 bậc trong bảng xếp hạng hệ sinh thái khởi nghiệp, vươn lên vị trí 766/1.000 thành phố tiêu biểu trên thế giới. Đây không chỉ là con số mang tính ghi nhận, mà còn phản ánh sự chuyển mình mạnh mẽ của thành phố trong việc xây dựng hình ảnh một trung tâm đổi mới sáng tạo năng động, cởi mở và đầy tiềm năng.

Quản trị và điều hành thông minh được xác định là một trong những trụ cột cốt lõi trong chiến lược phát triển đô thị thông minh của Đà Nẵng. Trung tâm Điều hành đô thị thông minh (IOC) của thành phố hiện đóng vai trò như “bộ não số”, nơi tích hợp và xử lý hơn 300 nguồn dữ liệu khác nhau liên quan đến giao thông, môi trường, an ninh trật tự, du lịch, y tế, giáo dục và dịch vụ công. Mỗi ngày, hệ thống tiếp nhận và phân tích hàng triệu lượt dữ liệu, giúp chính quyền có cái nhìn toàn diện và cập nhật liên tục về hoạt động của đô thị.

Nhờ ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI), phân tích dữ liệu lớn (Big Data) và công nghệ Internet vạn vật (IoT), IOC cho phép giám sát đô thị theo thời gian thực 24/7. Trong lĩnh vực giao thông, hệ thống camera thông minh và cảm biến đã hỗ trợ phát hiện sớm các điểm ùn tắc, tai nạn, góp phần rút ngắn 20–30% thời gian xử lý sự cố so với trước đây. Đối với môi trường, dữ liệu quan trắc không khí, nước và tiếng ồn được cập nhật liên tục, giúp cơ quan quản lý kịp thời đưa ra cảnh báo và biện pháp can thiệp khi các chỉ số vượt ngưỡng an toàn.

Trong cải cách hành chính, Đà Nẵng tiếp tục giữ vị trí dẫn đầu cả nước về xây dựng chính quyền số. Đến năm 2025, 100% hồ sơ hành chính được xử lý trên môi trường điện tử, trong đó hơn 90% hồ sơ được giải quyết đúng hạn hoặc sớm hạn. Tỷ lệ dịch vụ công trực tuyến đạt 55%, cao gấp khoảng ba lần mức trung bình cả nước, với hơn 70% người dân và doanh nghiệp hài lòng về chất lượng phục vụ. Thời gian giải quyết nhiều thủ tục quan trọng đã được rút ngắn từ 30–50%, góp phần giảm chi phí xã hội và nâng cao hiệu quả hoạt động của bộ máy hành chính.

Hạ tầng số cũng là một điểm tựa quan trọng cho mô hình điều hành thông minh. Trung tâm dữ liệu của thành phố đạt chuẩn Tier III quốc tế, với độ sẵn sàng hệ thống lên tới 99,982%, đáp ứng yêu cầu vận hành liên tục cho các nền tảng dùng chung của chính quyền và doanh nghiệp. Hiện nay, hơn 80% hệ thống thông tin của các sở, ngành được kết nối và vận hành tập trung, bảo đảm an toàn thông tin và khả năng mở rộng trong tương lai.

Đà Nẵng tiếp tục khẳng định vị thế là một trong những đô thị đi đầu cả nước về định hướng phát triển xanh và bền vững, coi bảo vệ môi trường và nâng cao chất lượng sống của người dân là nền tảng cho tăng trưởng dài hạn. Thành phố kiên trì theo đuổi mô hình phát triển hài hòa giữa kinh tế – xã hội – môi trường, trong đó công nghệ và dữ liệu đóng vai trò quan trọng trong quản lý và giám sát tài nguyên thiên nhiên.

Hiện nay, Đà Nẵng đang vận hành hơn 40 trạm quan trắc môi trường tự động, phân bố trên toàn địa bàn, từ khu vực đô thị trung tâm đến ven biển và vùng sinh thái nhạy cảm. Các trạm quan trắc này được tích hợp vào hệ thống điều hành đô thị thông minh, ứng dụng AI và phân tích dữ liệu lớn để theo dõi liên tục, 24/7, các chỉ số về chất lượng không khí, nguồn nước mặt, nước thải, tiếng ồn và rung chấn. Nhờ đó, chính quyền có thể cảnh báo sớm nguy cơ ô nhiễm, chủ động đưa ra các biện pháp kiểm soát và xử lý kịp thời, hạn chế tác động tiêu cực đến sức khỏe cộng đồng.

Nhờ hệ thống giám sát hiệu quả và các chính sách môi trường nhất quán, tỷ lệ ngày có chất lượng không khí ở mức tốt và trung bình hằng năm đạt trên 95%, cao hơn nhiều so với các đô thị lớn khác trong khu vực. Đây là chỉ số quan trọng phản ánh nỗ lực của thành phố trong kiểm soát nguồn phát thải, bảo vệ không gian sống và duy trì hình ảnh một đô thị biển trong lành, thân thiện với môi trường.

Song song với đó, Đà Nẵng không ngừng mở rộng và nâng cao chất lượng mảng xanh đô thị. Diện tích cây xanh bình quân hiện đạt khoảng 7,6 m²/người, thuộc nhóm cao nhất cả nước, góp phần điều hòa vi khí hậu, giảm hiệu ứng đảo nhiệt đô thị và cải thiện cảnh quan. Các công viên, hành lang xanh, không gian công cộng ven sông, ven biển được quy hoạch đồng bộ, trở thành điểm sinh hoạt, thư giãn và gắn kết cộng đồng của người dân.

Trong quản lý chất thải, thành phố đạt tỷ lệ thu gom và xử lý chất thải rắn sinh hoạt trên 98%, trong đó hơn 90% được xử lý hợp vệ sinh theo quy chuẩn môi trường. Đà Nẵng cũng từng bước triển khai phân loại rác tại nguồn, khuyến khích tái chế và tái sử dụng, hướng tới mô hình kinh tế tuần hoàn, giảm áp lực cho các khu xử lý rác thải và tài nguyên thiên nhiên.

Bên cạnh đó, thành phố đẩy mạnh phát triển các giải pháp giao thông và hạ tầng tiết kiệm năng lượng. Hiện nay, hơn 30% hệ thống chiếu sáng công cộng đã được chuyển đổi sang công nghệ LED kết hợp điều khiển thông minh, giúp tiết kiệm điện năng, giảm chi phí vận hành và cắt giảm đáng kể lượng phát thải CO₂ mỗi năm. Các mô hình giao thông thông minh, thân thiện với môi trường cũng từng bước được triển khai, góp phần giảm ùn tắc và ô nhiễm không khí trong khu vực nội đô.

Lễ trao Giải thưởng Thành phố thông minh Việt Nam 2025 sẽ diễn ra vào ngày 23-12 tại Hà Nội, với sự tham dự của hơn 1.500 đại biểu và các chuyên gia quốc tế về đô thị thông minh. Đây không chỉ là dịp để vinh danh thành tựu mà còn là cơ hội để Đà Nẵng tiếp tục chia sẻ mô hình phát triển và truyền cảm hứng cho các đô thị khác trên cả nước.

Giải thưởng năm nay vì thế không chỉ là vinh dự, mà còn là lời khẳng định cho một hành trình được xây dựng bằng chiến lược, bằng công nghệ và bằng khát vọng trở thành đô thị thông minh hàng đầu châu Á. Với nền tảng dữ liệu, hạ tầng và hệ sinh thái đổi mới sáng tạo đang ngày càng hoàn thiện, Đà Nẵng đang sẵn sàng bước vào giai đoạn 2.0 của đô thị thông minh – giai đoạn mà công nghệ phục vụ toàn diện cho con người và phát triển bền vững trở thành chuẩn mực.